Khi đặt câu hỏi với các cao thủ cờ vây về cách luyện tập của họ, thật bất ngờ vì tất cả các kỳ thủ đều có chung một quan điểm là “Thói quen giải cờ thế”.
Tại sao là giải cờ thế? Vì nó là phần luyện tập ảnh hưởng nhiều nhất đến kỹ năng đọc cờ.
“Kỹ năng đọc cờ được ví như động cơ của chiếc xe máy. Nếu động cơ mà yếu thì máy sẽ vận hành rất lâu. Tương tự, nếu một người chơi cờ vây mà đọc cờ kém thì cũng chỉ như xây lâu đài trên cát. Mọi kỹ năng bạn sử dụng trong một trận cờ: khai cuộc, tấn công, tạo hình, bảo vệ, liên kết, quan tử,… đều liên quan trực tiếp đến việc đọc cờ. Thiếu kỹ năng đọc cờ, mọi nước đi bạn thực hiện đều chỉ là cái vỏ rỗng gần như không có tiềm năng phát triển về sau” – Lee Changho khẳng định.
Đọc cờ là gì? Là sử dụng chức năng mô phỏng của não bộ để hình thành những hình ảnh, tình huống có thể xảy đến của ván cờ trong một số nước tiếp theo. Đi kèm với nó là việc phân tích xem tình huống khi đó sẽ có lợi cho mình hay không. Điều tối kị của một kỳ thủ cờ vây giỏi là đọc thiếu, đọc sót nước; nó sẽ dẫn đến mất kiểm soát cả trận đấu.
Khả năng đọc cờ, nếu luyện tập ở mức thuần thục sẽ gần như trở thành khả năng “thấy được tương lai”. Tuy nghe có vẻ đơn giản, đọc cờ đòi hỏi ở người chơi bề dày kinh nghiệm cũng như một cảm giác cờ xuất sắc. Ta không thể “đọc” một lúc hơn 300 nước đi khả dĩ tiếp theo, theo đó, các nước tiếp sẽ là 90.000, 27.000.000, 8.100.000.000,… khả năng có thể xảy đến.
Nhiệm vụ của người chơi, để đọc được 5 nước tiếp theo trên bàn cờ vây sẽ là lọc ra, trong hơn hai nghìn bốn trăm tỷ khả năng, chừng một hoặc vài chục khả năng có thể xảy ra. Rồi từ vài chục khả năng đó, chọn tiếp một nước đi duy nhất dẫn đến kết cục mình mong muốn.
Nhưng đấy chỉ là 5 nước tiếp theo. Ở trình độ chuyên nghiệp, một kỳ thủ có thể “đọc” ra được một chuỗi 20 đến 100 nước là chuyện bình thường. Điều này gần như là không thể. Đúng, gần như không thể đối với một thuật toán lọc đơn giản trên máy tính. Nhưng nó có thể đạt được bằng cách luyện tập theo cách của con người.
Rèn luyện như thế nào?
Rất nhiều người mới học chơi cờ vây được một giai đoạn ngắn nhưng thăng cấp rất nhanh rồi đột nhiên chững lại ở 3k, 1k, 2d. Đến thời điểm này, người chơi nên bắt đầu tạo thói quen giải thế cờ.
Giải cờ thế là giải cái gì, cái nào, khi nào, ở đâu, như thế nào. Tất cả các câu trả lời đều tùy thuộc vào trình độ hiện tại của bạn.
- Giải cái gì: Tất nhiên, cờ thế. Có rất nhiều dạng cờ thế. Khai cuộc, tesuji, liên kết và cắt, haengma,… quan trọng hơn cả là sống chết. Nếu bạn đã bước qua ngưỡng dan player, tesuji nên phải đã thuần thục. Vấn đề chỉ còn là hàng tấn thế sống chết đang chờ. Nếu yếu hơn, bạn có thể chọn bất kì loại nào bạn thích.
- Giải cái nào: Thế cờ ở trình độ nào. Ví dụ, nếu bạn là một người 5k. Phù hợp nhất là nên giải các thế cờ 5k – 1k. Đừng thử qua các thế cờ quá khó 3d trở lên làm gì. Nó không hiệu quả. (Nên nhớ mục đích cuối cùng là nâng cao khả năng đọc cờ). Thỉnh thoảng nên giải một lúc nhiều bài tập dễ, 15k-10k để tập kỹ năng đọc cờ nhanh.
- Ở đâu: Bất kì nơi nào có thể. Luôn mang bên mình một tập cờ thế bỏ túi là phương án hay.
- Khi nào: Để tạo thành thói quen, bạn không thể không giải vài bài tập mỗi ngày. Hãy sắp xếp thời gian cho nó!
