Cờ úp là trò chơi trí tuệ xuất hiện từ rất lâu và còn tồn tại cho đến ngày nay như một nét văn hóa của người Việt. Trò chơi này đòi hỏi tư duy chiến thuật cao, sự biến hóa khôn lường và đôi khi có sự quyết đoán nhanh chóng.
Khi bắt đầu chơi cờ úp, tất cả các quân cờ đều phải úp xuống, trừ quân tướng là được lộ diện. Các quân cờ kia chỉ được lộ diện sau khi đã được lật lên. Và lúc đó, mỗi quân cờ này phải đi theo một nguyên tắc của riêng chúng.
1. Nguyên tắc đi quân trong cờ úp
- Tốt: Đi từng bước một. Ở sân nhà chỉ có thể đi tiến lên, sang sân đối phương có để đi sang ngang. Quân Tốt không đi lùi, không đi chéo.
- Xe: Đi ngang hoặc đi dọc, độ dài tùy ý. Chỉ bị chặn khi gặp quân mình hoặc đối phương trên cùng 1 đường thẳng (chú ý nếu gặp quân đối phương có thể thực hiện động tác “ăn quân” đối phương)
- Pháo: Đi ngang hoặc đi dọc, độ dài tùy ý. Chỉ bị chặn khi gặp quân mình hoặc đối phương trên cùng 1 đường thẳng (chú ý thể thực hiện động tác “ăn quân” đối phương nếu có một con cờ bất kỳ nằm giữa quân Pháo và quân đối phương)
- Mã: Đi theo quy tắc “thẳng 2 ô, ngang 1 ô” (tức đi chéo 2 ô). Nếu có một quân cờ nằm giữa 2 ô thẳng thì quân Mã sẽ bị chặn không đi được. Mã có thể thực hiện động tác “ăn quân” nếu có quân đối phương nằm trên đường chéo và không bị chặn.
- Tượng: Đi theo đường chéo của hình vuông tạo bởi 4 ô cờ. Tượng bị chặn nếu có quân cờ bất kỳ nằm giữa đường chéo. Tượng có thể thực hiện động tác “ăn quân” nếu có quân đối phương nằm cuối đường chéo và không bị chặn. Có thể lên xuống tuy ý, được sang sông.
- Sĩ: Đi từng bước một theo ô chéo. Có thể lên xuống tùy ý, được sang sông.
- Tướng: Đi từng bước một theo chiều lên, xuống, trái phải. Bị giới hạn trong cửu cung.
Thực chất, cờ úp là một biến thể của cờ tướng, do vậy khi tất cả các quân đều được lật hết lên thì các quân cờ vẫn đi theo nguyên tắc như trong cờ tướng.
2. Luật chơi Cờ Úp :
- Các quân cờ được xếp ngẫu nhiên và bạn không thể nào biến được vị trí của các quân cờ .
- Nước đi đầu tiên của Cờ Úp như sau, tại vị trí nó đang đứng các quân úp đi theo như vậy và bước thứ 2 quân Cờ Úp sẽ được lật ngửa và bắt đầu di chuyển theo luật của Cờ Tướng. Càng đi sâu vào ván cờ, cuộc chơi càng kịch tính.
Về cơ bản, cờ úp giống với cờ tướng. Để chơi được cờ úp các bạn chỉ cần tìm hiểu những kiến thức cơ bản về cờ úp và nắm chắc nguyên tắc đi quân trong cờ tướng là bạn đã có thể chơi được cờ úp. Chơi cờ úp ngoài lợi ích giải trí nó còn là một hình thức để mỗi người rèn luyện trí tuệ cho chính bản thân mình.
