Đôi điều cơ bản về cờ úp dân gian
Cùng với cờ tướng, cờ vây và cờ vua, cờ up là trò chơi dân gian đã có từ rất lâu đời và còn phổ biến cho đến ngay nay. Cờ úp thực chất là một biến thể của cờ tướng, vì thế trò chơi này cũng yêu cầu người chơi có những kỹ năng và tư duy nhất định. Là một trò chơi trí tuệ nên đối tượng mà cờ úp hướng đến là tất cả mọi người, ở mọi lứa tuổi khác nhau và quan trọng là ở họ có chung một niềm đam mê với cờ.

 
Cờ úp là loại cờ được chuyển thể từ cờ tướng nên luật chơi của nó tương tự cờ tướng, chỉ có điều khi chơi, các quân cờ đều úp xuống, chỉ có quân tướng là được hiện lộ diện, sau khi lật lên trúng quân nào thì mới đi như cờ Tướng.

 
Các bạn hẳn cũng đã biết cờ tướng coi trọng giai đoạn khai cuộc như thế nào. Các cao thủ cờ tướng cho rằng nếu khai cuộc không tốt sẽ bị mất thế chủ động và sẽ rất khó để dịch chuyển tình thế. Nhưng cờ úp thì khác, cờ úp tạo ưu thế cho những ai đi tiên. Muốn gia tăng ưu thế khi cầm tiên đầu tiên đi Tốt giả, tiếp theo Sỹ giả, Tượng giả, Mã giả, Xe giả, Pháo giả thận trọng khi xuất, đặc biệt là Xe giả, nếu có thể bất động thì cứ bất động. Như vậy khi đánh đến trung tàn cục, đối phương có thể đã mất hết Xe thật, Xe giả.

Khi cầm tiên, nước đầu tiên tiến Tốt 5 giả, quân cờ mở ra có thể rơi vào 6 trường hợp sau:

 
1. Xe: Lập tức uy hiếp Tốt 5 giả của đối phương. Đại đa số các trường hợp, đối phương sẽ mất Tốt 5 giả. Nếu Tốt 5 giả ấy là Xe, Pháo, Mã thì khai cục bên tiên thu hoạch lớn. Tiếp theo lại uy hiếp quân giả ở hai lộ 3 và 7, lúc này làm cho đối phương vô cùng rối loạn. Đương nhiên cũng sẽ rất nguy hiểm cho trường hợp này nếu đối phương tiến Tượng giả, hoặc Sỹ giả mà mở ra được Pháo. Lúc này, quân Xe của bên tiên đúng là gặp thảm họa.
2. Pháo: Ra Pháo chiếu tướng, đối phương phải lên Sỹ giả hoặc Tượng giả bảo vệ thành trì. Nếu đối phương mở ra Xe, trên thực tế rất nhiều khi mở ra Xe. Nếu đối phương mở ra không phải là Xe, vậy sẽ đi tiếp Pháo 5 uy hiếp Xe giả  ở lộ 9. Thông thường, đối phương phải tiến Tượng giả, Mã giả để cản Pháo, đối khi quân mở ra lại là Xe. Nếu không phải là Xe thì người chơi lại tiếp tục pháo 1 bình 9, uy hiếp Xe giả lộ 1. Đối phương lại phải tiến Tượng giả, hoặc Mã giả. Có thể, may mắn sẽ kiếm được con Xe thật, bất lợi ở chỗ nếu không chém được Xe thì sẽ giúp đối phương mở được nhiều quân.
3. Tượng: Sẽ uy hiếp Tốt giả lộ 3 và 7 của đối phương.
4. Mã: Khống chế đường tiến của Tốt giả lộ 3 và 7. Nhưng, sẽ rất bất hạnh nếu đối phương đi Tốt giả 5 tiến 1 mà mở ra được Xe, khi ấy thì bạn vô cùng may mắn, nước thứ 2 bạn tiến Tượng giả, hoặc Sỹ giả mà mở ra được Pháo. Khi ấy, bạn lại kiếm ngược chú Xe bên kia. Khai cục đã mở ra Mã hậu Pháo.
5. Sỹ: Nước đầu tiên mở ra Sỹ, không uy hiếp gì được đối phương, đối phương cũng có thể đánh trả bằng nước Tốt giả 5 tiến 1.
6. Tốt: Không uy hiếp gì đối phương, nhưng cũng khống chế không cho đối phương đi Tốt giả 5 tiến 1.

 
Cờ úp về cơ bản có nhiều nét tương đồng với cờ tướng, hiện nay trò chơi này đang là một trò giải trí được nhiều người yêu thích. Là biến thể của cờ tướng, vì vậy, bản thân cờ úp đã mang trong mình những giá trị lớn lao của cờ tướng, trở thành một nét văn hóa không thể thiếu trong lòng người Việt.